INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Anna Széchényi  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Széchényi Anna (zm. po 1354), księżniczka oświęcimska, żona możnowładcy węgierskiego Tomasza Széchényiego.

Była córką Władysława, ks. oświęcimskiego, i Eufrozyny, córki ks. płockiego Bolesława II. Jej bratem był scholastyk krakowski i ks. oświęcimski Jan I, a być może siostrą nieznana z imienia dominikanka z Raciborza (H. Grotefend).

Między 28 VIII a 21 IX 1332 została drugą żoną Tomasza Széchényiego, magnata związanego z dworem węgierskim, kaszt. Starej Lubowli na Spiszu, żupana południowych komitatów (1318–21), mistrza tawerników (odpowiednik polskiego komornika) królowej Elżbiety Łokietkówny (1320) i woj. siedmiogrodzkiego (1321–42). Pasierbami S. z pierwszego związku Széchényiego z nieznaną z imienia małżonką (zm. po 1318) byli: Mikołaj zwany Kónya, Michał i Stefan. Małżeństwo z księżniczką spokrewnioną z królową Elżbietą Łokietkówną otworzyło Széchényiemu drogę do najwyższych godności na Węgrzech: w l. 1342–3 był żupanem Spisza, w l. 1346–8 żupanem komitatów Keje i Krassó, a od r. 1349 sędzią nadw. O S. zachowało się niewiele przekazów źródłowych. Od papieża Benedykta XII otrzymała 15 V 1337 prawo wyboru spowiednika i odpust zupełny na wypadek śmierci. W r. 1345 jej mąż wystąpił z supliką do papieża Klemensa VI o możliwość wyboru spowiednika dla siebie, małżonki i dzieci. Széchényi zmarł między 29 III a 14 IV 1354. Po jego śmierci rozgorzał spór pomiędzy S. a jej pasierbami o spadek, obejmujący kilkanaście zamków oraz kilkadziesiąt wsi i posiadłości w różnych częściach kraju. Wynegocjowany układ potwierdził 19 IX t.r. król węgierski Ludwik Andegaweński. Wobec braku żyjącego potomstwa S., cały majątek miał przejść w ręce pasierbów: Michała, wówczas bp. Vác, i magistra Mikołaja, w tym czasie żupana komitatu Gömör i kasztelana w Fülek. W zamian za zrzeczenie się praw do majątku S. otrzymała 6 tys. fl., 150 koni i trzy dwory: dwa w Budzie i jeden na przedmieściach. Zmarła po r. 1354.

W małżeństwie z Széchényim miała S. synów Kaspra i Władysława (jako nieletni poświadczeni w l. 1338–40) oraz córkę Annę; wszystkie dzieci zmarły w dzieciństwie.

 

Dworzaczek, tabl. 10 (błędnie jako córka ks. cieszyńskiego Kazimierza); Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, III; – Bártfai L. S., Ki volt Széchényi Tamás elsö felesége?, „Turul” R. 27: 1909 s. 32; Bertényi I., Az országbirói intézmény története a XIV. században, Budapest 1976 s. 109–10; Dąbrowski J., Elżbieta Łokietkówna 1305–1380, Kr. 1914 s. 29; Engel P., Magyarország világi archontológiája 1301–1457, Budapest 1996 I–II; Historia Scepusii, Bratislava–Kr. 2009 I 561; Pór A., A Piasztok és a magyar Anjouk közötti rokonság, „Századok” R. 26: 1892 s. 236; tenże, Keszei Miklós, Budapest 1904 s. 46–7; tenże, Széchényi Tamás gyermekei, „Turul” R. 27: 1909 s. 84–5; Sroka S. A., Piastówna oświęcimska Anna na Węgrzech w XIV wieku, w: tenże, Z dziejów stosunków polsko-węgierskich w późnym średniowieczu, Kr. 1995 s. 103–11; Wertner M., Schlesisch-ungarische Allianzen, „Jb. der heraldischen Gesellschaft Adler”, Neue Folge, R. 14: 1893 s. 16–18; tenże, Thomas v. Szécsény, Wojwode von Siebenbürgen. Lebensbild aus dem XIV. Jahrhunderte, „Ungarische Revue” R. 11: 1891 s. 715–32; – Abraham W., Sprawozdanie z poszukiwań w archiwach i bibliotekach rzymskich w latach 1896/7 i 1897/8, „Arch. Kom. Hist.” R. 9: 1902 s. 97; Anjou-kori Oklevéltár, t. XV (1331), Ed. I. Tóth, Budapest–Szeged 2004 nr 447, 448; toż, t. XVII (1333), Ed. G. Kristó, Budapest–Szeged 2002 nr 467, 488; Bull. Pol., I; Codex diplomaticus Hungaricus Andegavensis. Anjoukori Okmánytár, Ed. I. Nagy, Budapest 1883 III nr 39, 314, 402, 1891 VI nr 152; Codex diplomaticus Transsylvaniae. Erdély okmánytár, (1340–1359), Ed. Z. Jakó, Budapest 2008 III nr 278, 784; Documente privind istoria Romîniei, veacul XIV, C. Transilvania, (1331–1340), Bucureşti 1954 III nr 38, 93, 125, 137, 168, 248, 352, 354, 393, 405, 406, 420, 437, 438, 452, 461, 464; Regesta supplicationum. A pápai kérvénykönyvek magyar vonatkozásu okmányai, (1342–1352), Ed. Á. Bossányi, Budapest 1916 I nr 187; Sprawozdanie z poszukiwań na Węgrzech dokonanych z ramienia Akademii Umiejętności, Kr. 1919 s. 13; Urkundenbuch zur Geschichte der Deutschen in Siebenbürgen, Ed. F. Zimmermann, C. Werner, Hermannstadt 1892 I nr 491, 498, 503, 519.

Stanisław Andrzej Sroka

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Mikołaj Wierzynek młodszy

okolo przełomu XIII i XIV w. - 1368
kupiec
 

Władysław Opolski

między 1326 a 1332 - 1401-05-18
książę kujawski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Sowiec ze Szczawina

brak danych - po 1329 a przed 1346
kasztelan dobrzyński
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.